Coronacrisis laat sporen na op vastgoedmarkt

Vastgoedmarkt op weg naar corona-correctie?

De coronacrisis dreigt de vastgoedmarkt tijdelijk tot stilstand te brengen. Een prijscorrectie zou het gevolg kunnen zijn.

Geïnteresseerde kopers kunnen aangeboden panden niet langer bezoeken. Fotoshoots van woningen zijn onmogelijk ¬geworden. Nieuwe eigendommen komen niet meer op de markt. Bij het netwerk van vastgoedmakelaars ERA zijn de meeste activiteiten plots weggevallen. ‘Ik verwacht dat de vastgoedmarkt voor enige tijd in pauzestand gezet wordt’, zegt ceo Johan Krijgsman. ‘Rustig blijven is de boodschap.’

De coronacrisis liet vorige week al sporen na. De notarissen verwerkten 27 procent minder vastgoeddossiers dan in dezelfde week een jaar eerder. Dat komt doordat de bevolking met andere zaken bezig is dan met vastgoedtransacties. ‘Er zijn minder mensen op zoek naar een woning’, stelt Bart Van Opstal van Notaris.be vast. Aan de notarissen ligt het niet. Ze blijven bereikbaar. Er wordt gewerkt met gesloten deuren, maar ook via elektronische weg kunnen compromissen nog ondertekend worden.
Desnoods worden de documenten per post verstuurd.

De grote vraag is of de coronacrisis de prijzen van vastgoed zal doen dalen. ‘Dat is koffiedik kijken’, zegt Van Opstal. ‘De crisis is nog niet lang genoeg bezig om conclusies te kunnen trekken.’ Krijgsman sluit niet uit dat ¬iemand die dringend van zijn ¬woning af wil, iets van de prijs zal afdoen. ‘Anderzijds blijft lenen ¬supergoedkoop, en neemt de overheid de juiste ondersteunende maatregelen. En nu de beurs daalt, komt vastgoed weer in het vizier van de particuliere investeerder die op zoek is naar rendement. Ook tijdens de financiële crisis heeft het Belgische vastgoed een zware dip vermeden door ons goede sociale stelsel.’

Externe schok

‘Ook tijdens de financiële crisis heeft het Belgische vastgoed een zware dip vermeden door ons goede sociale stelsel’
JOHAN KRIJGSMAN Ceo ERA

Academici zien wel signalen die de vastgoedprijzen ongunstig kunnen beïnvloeden. ‘Ik verwacht dat de prijzen voor woningen zullen zakken’, zegt Sien Winters, onderzoeksleider wonen bij de Leuvense onderzoeksgroep Hiva. ‘We weten dat drie variabelen heel ¬belangrijk zijn voor de prijzen: de inkomens, de interestvoeten en de fiscale voordelen. Door de crisis ontstaat er onzekerheid over de inkomens. Die zullen in de toekomst mogelijk dalen. Ook de ¬fiscale voordelen zijn deels weg¬gevallen door het afschaffen van de woonbonus. Afgelopen najaar hebben we al gewaarschuwd voor mogelijke negatieve gevolgen daarvan. Onze stelling was dat die verteerbaar zou zijn, mits zich geen externe schokken zouden voordoen. Maar zo’n schok doet zich nu dus wel voor.’

In het ergste geval kan een ¬domino-effect ontstaan, zegt Winters. Een prijsdaling van meer dan 10 procent is mogelijk een probleem voor bezitters die 90 procent van de aankoopprijs hebben gefinancierd. Hun woning wordt dan minder waard dan de lening. De woning kan dan niet verkocht worden zonder er geld bij in te schieten. Het effect kan zijn dat er minder transacties plaatsvinden en de markt sterk afkoelt. ‘Zo’n kantelpunt is niet voor onmiddellijk’, zegt Winters. ‘De risico’s in België zijn kleiner dan in sommige andere landen. Dat de overheid en de banken uitstel van betaling mogelijk maken, heeft ook een stuk risico weggenomen’.

Winters sluit niet uit dat de coronacrisis de hele vastgoedmarkt zal treffen. ‘Veel zal afhangen van de lengte van de crisis, de onzekerheid en de mate waarin bedrijven levensvatbaar blijven.’
De Leuvense vastgoedeconoom Sven Damen denkt ook dat een zware recessie, met stijgende werkloosheid, wel een effect zal hebben. ‘In onzekere tijden gaan mensen hun aankopen uitstellen. De vraag is dan hoe de lange¬termijnrente zich ontwikkelt. We moeten voorzichtig zijn met voorbarige conclusies, maar ik ben niet superoptimistisch.’